قابلیت زنده ماندن جنین در دستگاه جوجه کشی وابسته به تعادل ظریفی است. برای رسیدن به این تعادل به هماهنگی بالایی بین مدیریت جوجه کشی و مرغ مادر نیاز است. اجزاء غذایی خاص، سن مادر و تصمیمات مدیریتی مزرعه ای می توانند مستقیماً محیط داخلی تخم مرغ را تحت تاثیر قرار دهند. در حالی که ترکیب تخم مرغ تحت شرایط متفاوت تغذیه می تواند به نسبت بالایی ثابت نگهداری شود، اما زمانی که پرنده با تنشی مواجه می گردد، تولید تخم مرغ اولین موردی است که آسیب می بیند. به علاوه، ریز مغذیهای جیره همیشه در داخل تخم مرغ یا زرده ذخیره نمی شوند. تشخیص این موضوع که چطور بعضی از اجزاء غذایی مستقیماً محیط داخل تخم مرغ را تحت تاثیر قرار می دهند، می تواند باعث بهبود موفقیت یک گله مادر تحت شرایط مختلف گردد.
سن مرغ مادر بیشترین تاثیر را بر ترکیب تخم مرغ دارد. اندازه بدن نیمچه در زمان تحریک نوری احتمالاً عاملی اصلی تعیین کننده اندازه تخم های بعدی خواهد بود، به صورتی که تخم مرغ های بزرگتر، از پرندگان بزرگتر تولید می شوند. نسبت زرده به سفیده، با سن پرنده سریع تر افزایش می یابد، بنابراین سهم زرده در تخم های تولید شده از مرغ های مسن تر بیشتر است. همچنین جوجه های تولید شده از مرغ های مسن تر دارای ذخیره چربی بیشتری هستند که ممکن است سبب بهبود قابلیت زنده ماندن جوجه ها گردد. جوجه های مرغ های مسن تر، پرندگان سنگین تری تولید خواهند کرد، که البته این مسئله ممکن است عمدتاً به دلیل مصرف غذایی بیشتر نسبت به وزن سنگین تر جوجه اولیه باشد. در هر سنی، افزایش ناگهانی در اندازه تخم مرغ به دلیل مصرف بیشتر مواد مغذی، عمدتاً ناشی از افزایش مقدار سفیده است. این تغییرات می تواند مدیریت جوجه کشی را تحت تاثیر قرار دهد، چون تخم مرغ های حاصل از مزغ های جوان تر، کوچکتر هستند و تفاوتی در ترکیب تخم مرغ دارند، در نتیجه برای زنده ماندن بهتر جنین نیاز به تغییراتی در شرایط دستگاه جوجه کشی است.
کیفیت پوسته با مقدار تولید، سن گله، اندازه تخم مرغ و زمینه ژنتیکی می تواند تغییر کند. مرغ هایی با تولید بالا اغلب هم تخم مرغ های کوچکتری دارند و هم کیفیت پوسته تخم مرغ های آنها نا مطلوب است، زیرا به توجه به مقدار تولید قادر به نگهداری تخم مرغ به مدت ناکافی در غدد پوسته ساز نیستند. نسبت پوسته به کل تخم مرغ در پرندگان مسن نسبت به پرندگان جوانتر درصد کمتری دارد، در نتیجه کیفیت پایین تر پوسته در این گروه به دلیل نازکتر بودن آن است.
زمان تخمگذاری در روز می تواند کیفیت پوسته را تحت تاثیر قرار دهد، چون مرغ ها معمولاً تخم مرغ های بزرگتر را صبح ها می گذارند. این موضوع احتمالاً به سبب گذاردن اولین تخم مرغ در یک توالی تخمگذاری است. اولین تخم مرغ ها در یک توالی تخمگذاری بزرگتر از تخم مرغ های بعدی در همان توالی هستند، زیرا آنها مدت زمان طولانی تری برای ذخیره سازی زرده دارند. وزن مخصوص تخم مرغ در تخم مرغ های بعدازظهر بیشتر است، که این موضوع نشان دهنده کیفیت پوسته بهتر این تخم مرغ ها نسبت به تخم مرغ های صبح است.
دست کاری پروتئین جیره یکی از موثرترین روش ها در کنترل وزن تخم مرغ می باشد. برای مثال، همراه با افزایش مقدار متیونین جیره، یک افزایش خطی در وزن تخم مرغ وجود دارد. همچنین منابع مختلف چربی و مقدار آنها، عمدتاً با تغییر در وزن سفیده، تخم مرغ را تحت تاثیر قرار می دهند. این تغییرات ممکن است در ارتباط با سوخت و ساز استروژن و تاثیر آن بر وظایف مجرای تخم باشد، زیرا غلظت های بالاتر استروژن پلاسما، با وزن های بالاتر تخم مرغ رابطه مستقیم دارد.
برای خرید دستگاه جوجه کشی چه فاکتور هایی را مد نظر داشته باشیم؟
قیمت مناسب و ارزان؟
کیفیت ؟
گارانتی و خدمات پس از فروش؟
و یا هر سه این موارد ؟
یافتن پاسخ این پرسش ها با بودن سایت های فراوان که هر کدام ادعا می کنند بهترین سازنده دستگاه جوجه کشی در دنیا !!!! هستند بسیار سخت است اما در این مقاله می خواهیم بررسی کنیم که چطور یک دستگاه جوجه کشی ارزان و با کیفیت مناسب که دارای گارانتی واقعی و خدمات پس از فروش خوب است را خریداری کنیم. برای این منظور به نکات زیر توجه کنیم :
1 - دستگاه جوجه کشی را از سازنده های محلی نخریم!
در ایران علاوه بر وارد کنندگان دستگاه های جوجه کشی خارجی صنعتی و خانگی سه نوع تولید کننده نیز وجود دارند :
1- تولید کننده های دستگاه جوجه کشی صنعتی
2- تولید کننده های دستگاه های جوجه کشی نیمه صنعتی و خانگی
3- سازنده های خانگی یا همان محلی
دو دسته اول عموما روش تولید آنها صنعتی و نیمه صنعتی است و دسته سوم روش تولید آنها دستی و خانگی است. در دسته سوم چون روش تولید حرفه ای و ساخت مهندسی ندارند ماشین جوجه کشی آنها بعلت استفاده از قطعات نامناسب و نداشتن نقشه مهندسی اغلب دچار مشکلات فراوانی است که جوجه کشی را برای ما هزینه آور می نمایند. اصولا دستگاه جوجه کشی این سازنده ها دارای گارانتی واقعی نبوده و پاسخگویی ندارند. قیمت دستگاه جوجه کشی آنها یا خیلی ارزان است یا از متوسط قیمت بازار بالاتر است که ما پیشنهاد می کنیم در هر دو حالت نخرید زیرا شما خریدار دستگاهی خواهید بود که کسی پاسخگوی مشکلات و معایب آن نیست. و خریدار اول و آخر آن خودتان هستید.
2 - دستگاه جوجه کشی خیلی ارزان نخریم !
دستگاه های جوجه کشی خیلی ارزان را یا سازنده های محلی و یا شرکت هایی می سازند که فقط بدنبال فروش ماشین جوجه کشی هستند و از کنار آن بدنبال سود و کسب درآمد هستند زیرا این افراد فکر می کنند که ساخت یا فروش ماشین جوجه کشی سود دارد و فقط می خواهند یک جعبه را بنام دستگاه جوجه کشی فروخته و درآمد کسب کنند این سخن به دلیل آن است که میانگین قیمت قطعاتی که در یک دستگاه جوجه کشی استاندارد مورد استفاده قرار می گیرد خیلی بیشتر از کل قیمت دستگاه جوجه کشی است که این افراد می فروشند در نتیجه نشان می دهد که قطعات استفاده شده آنها بسیار نامرغوب و از بدترین قطعات موجود در بازار استفاده شده که اصلا مناسب دستگاه جوجه کشی ای که حداقل 10 سال عمر مفید آن است نمی باشد. در ضمن این افراد چون بخاطر سود وارد این بازار شده اند به سرعت ممکن است از این بازار خارج شده و شما با یک دستگاه جوجه کشی معیوب باقی بمانید. اصولا هیچ نقشه مهندسی پشت ساخت این دستگاه ها نیست.
در ضمن فریب عنوان افراد سازنده آن را نخورید ( آقای مهندس .... ) زیرا مهندس بودن فرد دلیلی بر ساخت مهندسی دستگاه نمی باشد.
3 - دستگاه جوجه کشی خیلی گران نخریم!
افرادی که دستگاه جوجه کشی خارجی وارد می کنند بعلت گرانی دلار دستگاه جوجه کشی را بسیار گران تر از قیمت بازار می فروشند بعضی از این برند ها خوب هستند اگر مشکل مالی ندارید می توانید تهیه نمایید اما همه این دستگاه ها یک مشکل عمده دارند و آن نداشتن خدمات پس از فروش مناسب است یعنی اگر دستگاه با مشکلی روبرو شود کسی پاسخگو نیست البته این وضعیت در مورد بقیه کالاهای وارداتی غیر معتبر نیز صادق است اما مسئله دوم این است که کارکرد این دستگاه های وارداتی با دستگاه مشابه داخلی خیلی تفاوت عمده ایی ندارد و در خیلی موارد از لحاظ تکنولوژی عقب تر هم هستند لذا به صرف خارجی بودن نباید هزینه گزافی بابت ترک و ایتالیایی و کره ایی و .... بودن داد.
البته جدیدا بعضی از تولیدکنندگان داخلی نیز بدون آنکه ارزش افزوده زیادی بر دستگاه خود ایجاد کنند دستگاه های خود را بسیار گران تر از بازار می فروشند که به نظر می رسد خرید از این گروه هم به صرفه نباشد چرا که دستگاه مشابه و یا حتی بهتر از آن را با قیمت مناسب تر می توان تهیه کرد.
4 - از سایتهای غیر معتبر خریداری نکنیم!
متاسفانه در چند سال گذشته افرادی که تخصصی در تولید دستگاه جوجه کشی نداشته و صرفا کار سایت و وب انجام می دادند بدنبال فروش دستگاه جوجه کشی برآمده اند و حتی بعضی به ساخت دستگاه جوجه کشی هم دست زده اند که نتیجه را می توان حدس زد ساخت دستگاه بی کیفیت و ارزان قیمت که فقط شکایت مردم را در پی داشته است اما متاسفانه هنوز مردم از آنها خرید می کنند.
البته جدیدا بعضی از سایتهای غیر معتبر روشی دیگر در پیش گرفته اند که باید توجه کرد و آن اینکه این سایتها عکس دستگاه های شرکتهای معروف مثل عکس دستگاه های شرکت بلدرچین دماوند را داخل سایت خود گذاشته و آن را زیر قیمت خود شرکت تولیدکننده به فروش می رسانند که مسلما این روش فقط برای گمراه کردن مشتری می باشد.
اما سایت معتبر کدام سایت است؟ سایت معتبر ویژگی های زیر را دارد:
1- سایت وابسته به یک شرکت تولیدکننده دستگاه جوجه کشی معتبر باشد در نتیجه به سرعت از سابقه ایجاد سایت و سابقه شرکت اعتبار سایت را می توان حدس زد.
2- سایت معتبر دارای تلفن تماس و آدرس واقعی است.
3- سایت معتبر دارای نماد ساماندهی و درگاه فروش است.
5 - فریب گوگل را نخوریم!
توجه داشته باشید که هر سایتی که در صفحه اول تا پنجم گوگل است لزوما معتبر نیست امروزه روشهای زیادی برای بودن در صفحه اول موجود است در حالی که سایت معتبر نیست البته نمونه این سایت های غیر معتبر دردسر زیادی برای مردم ایجاد کرده است.
امروزه اکثرا برای خرید خود اول به گوگل سر می زنیم و بعد از یک سرچ ساده به چند گزینه اول بسنده می کنیم و بعد از چند تماس خرید خود را انجام می دهیم خیلی از شرکتها برای اینکه بیشتر بفروشند سایتهای فراوانی ایجاد کرده اند و با روشهای درست و نادرست صفحه اول و دوم گوگل را پر کرده اند و گوگل هم تشخیص نمی دهد که همه این سایتها برای یک شرکت است در نتیجه شما که اولین بار رجوع کرده اید اعتماد کرده و خرید می کنید در حالیکه شما حق انتخاب نداشته اید برای اینکه دچار این مشکل نشوید چند صفحه گوگل را باز کنید و شرکت های متفاوت را پیدا کنید و با مقایسه و تحقیق دقیق خرید نمایید.
البته به نظرات مردم در بازار و اطراف خود هم توجه کنید و از آنها هم کمک بگیرد.
6 - از شرکت هایی که مشاوره ندارند و یا مشاوره ضعیف دارند خرید نکنیم!
مشاوره در جوجه کشی و مدیریت دستگاه جوجه کشی و مشاوره در پرورش طیور مانند پرورش بلدرچین جزو مهمترین امور به شمار می آید چون خیلی از ما تجربه کافی برای جوجه کشی نداریم به همین دلیل داشتن یک مشاور ضروری است. شرکت های معتبر این کار را برای ما ساده کرده اند و همراه دستگاه دفترچه و
سی دی ارسال می کنند و مهمتر از آن ارائه مشاوره تلفنی در طول سالهای استفاده از دستگاه می باشد شرکت های غیر معتبر و سازنده های خانگی شما را از این مزیت محروم می کنند و شما تنها می مانید.
7 - دستگاه جوجه کشی که گارانتی و خدمات واقعی دارند بخریم!
برای این منظور باید از شرکتهای معتبر و صاحب نام خرید نمایید که گارانتی آنها واقعی است البته بین خود این شرکتها هم در ارائه خدمات تفاوت می باشد برای اینکه بفهمید کدام یک بهتر هستند می توانید از شرکتهای تولید کننده لیستی از مشتریان را درخواست کرده و از آنها پرس و جو کنید به نظرات مردم در شبکه های اجتماعی و خود سایت هم می توان استناد کرد.
نکته خیلی مهم اینکه فاصله شما با شرکت فروشنده چقدر است مسلما شرکتهایی که از شما بسیار دور بوده ( در شهرستانهای دور ) و یا نمایندگی خوب نداشته باشند نمی توانند خدمات مناسب بدهند.
8 - در نهایت دستگاه جوجه کشی ارزان ( دارای قیمت مناسب ) و با کیفیت و گارانتی واقعی خرید کنیم!
برای این کار اگر همه موارد بالا را رعایت کنیم احتمالا می توانیم به یک سایت معتبر که متعلق به یک شرکت تولیدکننده دستگاه جوجه کشی است برسیم و با خیال راحت خرید کنیم.
اما چطور یک شرکت معتبر تولید کننده می تواند دستگاه جوجه کشی ارزان ( قیمت مناسب ) و با کیفیت تولید کند؟
الف - خرید جنس با کیفیت عمده و با تعداد بالا :
شرکت های صنعتی به دلیل خرید بالا می توانند قطعات را با قیمت مناسب خریداری کنند.
ب- روش تولید صنعتی:
شرکت های صنعتی به دلیل روش تولید صنعتی و تولید چند هزار دستگاه در سال هزینه تولید آن پایین می آید که نتیجه آن تولید دستگاه جوجه کشی ارزان و با کیفیت است.
ج- کنترل هزینه های خدماتی:
شرکت های حرفه ایی به دلیل کنترل هزینه های جاری و خدماتی خود می توانند قیمت دستگاه جوجه کشی را پایین بیاورند.
و دلایل مدیریتی دیگر که ساخت دستگاه جوجه کشی را برای این شرکت ها به صرفه می کند.
در پایان قابل ذکر است که خرید خوب لازمه تولید حرفه ایی می باشد یعنی اگر می خواهید تولید کننده جوجه و دارای مزرعه پرورش حرفه ایی باشید خرید خوب داشته باشید. عجله نکنید و تحت تاثیر مزیتهای غیر ضروری در دستگاه قرار نگیریم به مطالب بالا هم فکر کنیم.
انتخاب تخم بلدرچین برای پرورش بلدرچین بسیار مهم است. در حقیقت کیفیت جوجه های تولیدی ارتباط زیادی به خصوصیات تخم دارد (اندازه، وزن، شکل و غیره).
همان گونه که قبلاً ذکر شد تمامی تخم ها ی یک گروه بلدرچین تخم گذار به یک اندازه نیستند و ارتباط زیادی به سن پرنده دارند. تخم های اولیه عموماً کوچک بوده و جهت جوجه کشی مناسب نیستند. در واقع بزرگی جوجه بستگی به وزن تتخم دارد. جوجه های کوچک ضعیف تر بوده و جزو تولیدات حذفی به شمار می آیند. در صورت پرورش جوجه ی کوچک وزن کمتری در مقایسه با جوجه های بزرگتر عاید می شود. علاوه بر این به نظر می رسد که تخم های کوچک فاقد مواد غذایی کافی و لازم جهت تکمیل رشد جوجه در داخل تخم باشند. این پدیده دردستگاه جوجه کشی زمان بیرون آمدن جوجه از تخم مسئله ساز است. بنا به دلایل دیگری تخم بلدرچین بسیار بزرگ نیز مناسب جوجه کشی نمی باشد. تخم بلدرچین جهت جوجه کشی می بایستی فرم مناسب و پوسته ی سالمی داشته باشند. جنسیت جوجه ها هیچ ارتباطی به بزرگی یا کوچکی، رنگ و فرم تخم ها ندارد و زمانی که تخم نطفه داری تولید می شود طبیعت به بهترین نحو از جنین داخل آن محافظت می کند. جنین در روی زرده تخم قرار دارد و زرده در قسمت مرکزی توسط دو رشته ی طناب مانند به حالت معلق نگه داری و محافظت می شود.
از جمله شرایط لازم جهت به دست آوردن جوجه ی بیشتر، عملکرد و مدیریت صحیح پرورش دهنده است. تمیز کردن تخم ها در حالت خشک بهتر از شستن آنهاست. در حالت دوم لایه ی طبیعی محافظ پوسته ی تخم بلدرچین برداشته شده و خطر ضایع شدن تخم ها افزایش می یابد. بطور معمول مدت زمان نگه داری تخم بلدرچین برای جوجه کشی نباید بیشتر از 7 روز باشد. هرچه تعداد روزهای نگه داری تخم ها افزایش یابد خطر بیرون نیامدن جوجه ها نیز زیاد می شود به گونه ای که در 3 هفتگی به 25 درصد و در 4 هفتگی به 10 درصد می رسد.
حداکثر دما برای نگه داری تخم بلدرچین برای جوجه کشی 15 درجه ی ساتی گراد است (نباید تخم ها در دمای زیر 4/4 و بالای 20 درجه سانتی گراد نگه داری شوند) در این حالت تا یک هفته تخم ها می بایستی در ماشین جوجه کشی وارد شوند. اگر این زمان قرار است افزایش پیدا کند بهتر دمای محیط حدود 12 درجه ی سانتی گراد بوده و رطوبت در حد 70 تا 800 درصد باشد. تخم هایی که برای مدت 5 تا 66 روز انتظار ماشین جوجه کشی را می کشند نیازی به اعمال بعضی اقدامات (مانند چرخش) در انبار را ندارند.
با توجه به نیاز روز مره مردم به تولید محصولات کشاورزی و پروتئین در واحد های روستایی، خانگی و تولید محصولات اُرگانیک در سیاست های اقتصاد مقاومتی و نیاز بازار به دستگاه جوجه کشی در سال های گذشته، روندی فزونی داشته است. همین نیاز موجب شده تا کارگاه های زیادی اقدام به تولید دستگاه جوجه کشی فاقد تکنولوژی روز و باکیفیت پایین یا متوسط به صورت زیرپله ای و غیر استاندارد داشته باشند، که گاهاً به علت نداشتن خدمات مناسب و راندمان پایین در تولید موجب زیان سرمایه گذاران گردیده است. همچنین تولید ماشین جوجه کشی غیرحرفه ای به علت هزینه بالای تولید به خاطر تولید در مقیاس کم موجب افزایش هزینه تولید شده و قیمت تمام شده بالاتری نسبت به کالای تولید شده اصلی توسط کارخانجات معتبر را دارند.
با توجه به اهمیت تولید محصولات خانگی در ایجاد فضای کسب و کار سالم در کشور و اجرای صحیح سیاست های اقتصاد مقاومتی لازم است تا توجه بیشتری به تولید ماشین های جوجه کشی خانگی با تکنولوژی روز و کار آمد شود و حتی استاندارد هایی از سوی سازمان های زیربط تدوین شود. امروز شاهد آن هستیم که با باز شدن درب های کشور به روی تجار اروپایی دستگاه های مشابه زیادی در حال ورود به بازار است که متاسفانه هیچ کدام مجهز به تکنولوژی روز اروپا نیستند و فقط عنوان اروپایی را با خود یدک میکشند و موجب شده تا خریداران با صرف هزینه زیاد بابت برند و کشور سازنده دچار زیان شوند.
کارآفرینان محترم و علاقه مندان به جوجه کشی توجه داشته باشند که استفاده از دستگاه های با تکنولوژی بالا و دارای خدمات پس از فروش سراسری و گسترده ریسک سرمایه گذاری آنها را پایین آورده و موجب بهره وری بالا می گردد که در انتها سود بیشتری را نصیب سرمایه گذار خواهد کرد. خوشبختانه استفاده از تکنولوژی روز در،کنترل کننده ها، هشدار دهنده ها و مکانیک دستگاه جوجه کشی، در سالیان گذشته همواره مورد توجه گروه تولیدی بلدرچین دماوند به عنوان سازنده برتر دستگاه جوجه کشی ایرانی بوده و با رونمایی از دستگاه های مجهز به سیستم هدایت پذیری و اعلام هشدار از طریق جی اس ام دستگاه جوجه کشی و نرم افزار اندرویدی سعی در ارتقای تکنولوژی دستگاه ها داشته و موجب رضایت مشتریان را فراهم آورده است.
اهمیت ذخیره سازی تخم های شتر مرغ در صنعت پرورش شتر مرغ را نمی توان نادیده گرفت. لازم است که در فصل طبیعی تخم گذاری، تخم شتر مرغ ها از ابتدا تا اوج فصل تخم گذاری برای تکمیل ظرفیت دستگاه جوجه کشی ذخیره سازی شود.
در محیط وحشی، اغلب تعداد تخم ها در داخل یک کلاچ (تعداد تخمی که برای یک بار جوجه درآوری گذاشته می شود) 10 و یا 12 تخم می باشد. این به این معنی است که اولین تخم گذاشته شده و کلاچ مربوط به 18 تا 22 روز قبل بوده و قبل از آن جوجه کشی در ان آغاز شده است. در یک محیط پرورشی، برداشتن تخم ها به این معنی است که فصل تخ گذاری برای چندین ماه می باشد. بدین صورت که تولید تخم در گله در اوایل و اواخر فصل پایین بوده و اوج تولید در اواسط فصل تخمگذاری دیده می شود.اغلب این مورد باعث می شود تا قبل از قرار دادن تخم ها در دستگاه جوجه کشی آنها را ذخیره سازی کنند. در شروع و پایان فصل، ممکن است حتی ذخیره سازی بیشتری برای اطمینان از تعداد کافی انجام شود.
تحقیقات در مورد اثرات ذخیره سازی قبل از جوجه کشی محدود می باشد و بیشتر عملیات تجاری در ارتباط با ذخیره سازی از صنعت طیور مشتق شده است (به دست آمده است). با توجه به این که اختلاف معنی داری در میزان مرگ و میر پایین تر در تخم هایی که در غروب جمع آوری شده اند در مقایسه با انهایی که در صبح جمع آوری شده اند، وجود داشت. بنابراین تایید در این موضوع تخم شتر مرغ ها باید به سرعت پس از تخم گذاری برای به حداقل رساندن آلودگی میکروبی و سایر عواملی که موجب کاهش کیفیت تخم می شوند، جمع آوری شوند. وضعیت تخم (یعنی کیسه هوایی در بالا یا پایین باشد و یا این که به صورت افقی) هیچ گونه تاثیری بر روی مرگ و میر جنینی در تخم های شتر مرغ ذخیره شذه برای 6 روز ندارد.
تخم شتر مرغ که در درجه حرارت 20 تا 23 درجه سانتی گراد تا 14 روز ذخیره سازی شده بودند، کاهش اندکی در قابلیت زنده ماندن را نشان دادند، در حالی که دوره های طولانی تر ذخیره سازی باعث کاهش قابل توجهی در قابلیت جوجه درآوری داشت. در یک دسته از تخم های شتر مرغ هلند، Deeming 19966 نشان داد که با افزایش دوره ذخیره سازی (شرایط دقیق شناخته شده نیست، زیرا تخم ها به وسیله منابع تجاری فراهم شده اند،. قابلیت جوجه درآوری تخم ها در حدود 60 درصد در 9 تا 10 روزگی کاهش می یابد؛ در تخم هایی که تا 17 روز در صفر درجه سانتی گراد ذخیره شده بودند. Deeming 1996 نشان داد که برای 12 تا 14 روز ذخیره سازی تنها 50% از تخم های بارور هچ شدند که میزان مرگ و میر اولیه (1 تا 7 روزگی) خیلی بیشتر از مرگ و میر انتهایی می باشد. Wilson و همکاران نشان دادند که کاهش مشابهی در قابلیت جوجه درآوری در دو دسته از تخم هایی که برای دوره های زمانی مختلف ذخیره سازی شده اند، با افزایش دوره ذخیره سازی موجب افزایش در سن جنین های مرده می شود.
در فلسطین اشغالی ذخیره تخم ها در 15 تا 16 درجه سانتی گراد برای دوره های 1 تا 7 روزه نشان داد که قابلیت جوجه درآوری تخم های بارور 4 % برای تخم های ذخیره شده برای 1 یا 6 تا 7 روز گاهش یافت. این کاهش در قابلیت جوجه درآوری با افزایش مرگ و میر اولیه در ارتباط است. شاید دوره ذخیره سازی تنها 3 تا 4 روزه برای تخم های شتر مرغ سودمند باشد. در مقابل، قابلیت جوجه درآوری تخم هایی که در درجه حرارت اتاق ( میانگین 20 درجه سانتی گراد) برای 7 رز ذخیره سازی شده اند، کاهش معنی داری با طول ذخیره سازی مشاهده نشد. درجه حرارت ذخیره سازی یک عامل کلیدی در تعیین قابلیت زنده ماندن جنین می باشد. میزان مرگ و میر جنینی در زمان ذخیه رسازی در درجه حرارت 17 درجه سانتی گراد نسبت به 25 درجه سانتی گراد پایین تر بود، هر چند درجه حرارت محیط ذخیره سازی در 12 ساعت قبل از جوجه کشی تاثیری بر میزان مرگ و میر ندارد. همچنین درجه حرارت ذخیره یازی بر اندازه بلاستودرم (پوست رویانی) پس از 7 روز ذخیره سازی تاثیر می گذارد و با دو برابر شدن قطر با هر درجه افزایش در درجه حرارت ذخیره سازی از 25 تا 27 درجه سانتی گراد همراه است.
به نظر می رسد حرارت دادن تخم های شتر مرغ قبل از ذخیره سازی اثرات سودمندی داشته باشد. حرارت دادن تا 36 درجه سانتی گراد برای 4 ساعت برای کم تر از 6 روز ذخیره سازی در 17 درجه سانتی گراد موجب افزایش قابلیت جوجه درآوری به میزان توجهی در حدود 8 درصد و کاهش معنی داری در درصد مرگ در اواخر دوره جوجه کشی می شود. در مقابل حرارت دادن تخم های ذخیره شده در 25 درجه سانتی گراد برای 16 ساعت قبل از انتقال به دستگاه جوجه کشی اثرات معنی داری بر قابلیت جوجه درآوری نداشت.
چرخاندن تخم ها
مرغ کرچ تخم ها را در مراحل زمانی متوالی و مکرر حرکت می دهد. این عمل باعث می شود که تمام قسمت های جنین به صورتی یکنواخت گرم نگه داشته شود. البته یک دلیل مهم دیگر برای چرخاندن تخم مرغ وجود دارد. وزن جنین در حال رشد در داخل تخم مرغ به سمت پایین گرایش دارد و این مسئله باعث می شود که غشاء ها به پوسته تخم بچسبند و در نتیجه جوجه در حال رشد دچار نقص عضو گردد. برای جلوگیری از این گونه خسارات لازم است تخم مرغ چرخیده شود و در غیر این صورت جنین داخل آن توسعه مناسبی نمی یابد.
اگر چرخاندن تخم ها را با دست انجام می دهید بهتر است در فواصل زمانی کمتر از 6 ساعت انجام شود. البته در تمامی طول شب که شما خواب هستید تخم مرغ کاری به شما ندارد ولی توجه داشته باشید که در شب های متوالی یک طرف تخم بالا نباشد. برای انجام این کار می توان روی تخم مرغ یک نقطه رنگی گذاشت و هر روز تعداد چرخاندن تخم مرغ را در دفعات فرد تنظیم کرد. اگر تعداد دفعات چرخاندن زوج باشد، هر شب قسمت مشخصی از تخم مرغ رو خواهد آمد که درست نیست.
کوشش کنید سبک چرخاندن تخم ها به صورت دستی و ظریف باشد. هر بار آن را به میزان 180 درجه بچرخانید. به این معنی که یک شب نقطه علامت گذاری شده بالا و شب دیگر پایین باشد. چرخاندن تخم مرغ ها به همین روش ادامه می یابد تا حدود 3 روز قبل از خروج از تخم جوجه ها. در این زمان دیگر غشایی وجود ندارد که به پوسته تخم بچسبد. بدن جوجه در این لحظه سراسر پوشیده از پر است.
مکانیسم اتوماتیک حرکت تخم شامل چرخاندن اتوماتیک تخم ها توسط دستگاه جوجه کشی است و میبایست هر لحظه از عملکرد صحیح دستگاه جوجه کشی اطمینان حاصل شود زیرا اگر دستگاه از کار بیافتد و به مدت 24 ساعت هیچ تلاشی صورت نگیرد، خسارات جبران ناپزیری رخ خواهد داد.
حرارت مناسب و رطوبت کافی ماشین جوجه کشی محیط مناسبی برای رشد میکروب ها است. اگر در طی جوجه کشی مراعات کامل بهداشت نشود عوامل بیماری زا به آسانی رشد می کند و زندگی جنین داخل تخم مرغ را به مخاطره می اندازد. بعضی از بیماری ها مسری و خطرناک مانند پولوروم و عفونت برونش ها بر اثر عدم توجه به بهداشت ماشین بین جوجه ها اشاعه می یابد و سبب مرگ ومیر و تلفات فراوان آنها می گردد.
عفونت و آلودگی دستگاه جوجه کشی علاوه بر اینکه سبب نقصان و کاهش جوجه در آوری و تلفات جنین می شود. ممکن است به وسیله جوجه های تولید شده محیط مرغداری را نیز آلوده نماید و خسارت زیادی به مرغدار وارد آورد.
قبل از شروع هر سری جوجه کشی باید وسائل و اطاق جوجه کشی به خوبی ضد عفونی گردد. ظروف و وسائل قابل شست و شو را می توان قبلاً با آب گرم کاملاً شست و سپس با مواد ضد عفونی آغشته نمود. محلول های مختلفی برای ضد عفونی وسائل جوجه کشی در بازار وجود دارد که هر مرغدار بسته به سلیقه خود می تواند یکی از آنها را انتخاب نماید. علاوه بر وسائل محوطه داخلی ماشین نیز باید به خوبی ضد عفونی گردد.
بهترین روش ضد عفونی داخل ماشین استفاده از بخار فرمل است. پس از این که وسائل و لوازم جوجه کشی به دقت شستشو داده شد و با مواد ضد عفونی آغشته گردید آنها را در داخل ماشین قرار می دهند و محوطه داخلی ماشین را ضد عفونی می نمایند. برای این عمل از بخار فرمل استفاده می شود. برای تولید بخار فرمل از ترکیب پرمنگنات دو پطاس و فرمالین 40 درصد تجارتی استفاده می شود. امروزه به جای ترکیب فرمالین و پرمنگنات از آجرهای سوزاندنی آماده استفاده میشود.
میزانی که برای هر متر مکعب فضای داخلی ماشین به کار می رود بسته به توصیه دانشمندان در هر کشور فرق می کند، به عقیده دانشمندان اسرائیلی بهترین مقدار برای هر متر مکعب به قرار زیر می باشد:
24 گرم پرمنگنات دو پطاس+ 48 سانتی متر مکعب فرمالین برای هر متر مکعب
در آلمان و انگلستان 35 گرم پرمنگنات دو پطاس و 53 سانتی متر مکعب فرمالین برای ضد عفونی کردن هر متر مکعب به کار می رود.
در آمریکا کمتر از این میزان توصیه می شود. این میزان بسته به آلودگی در کشور های مختلف فرق م یکند.
در این معمولاً 20 گرم پرمنگنات و 40 سانتی متر مکعب فرمالین تجارتی 40 درصد برای هر متر مکعب توصیه می شود. اگر آلودگی زیاد است این مقدار را تا دو برابر نیز می توان افزایش داد.
طرز عمل بدین قرار است که ابتدا حجم داخلی ماشین را محاسبه می کنند و مقدار لازم پرمنگنات را در ظرفی فلزی می ریزند. گنجایش ظرف باید حداقل چند برابر پرمنگنات باشد. سپس فرمالین را به طور خالص و یا رقیق شده با آب هم حجم خود به آهستگی روی پرمنگنات می ریزند. پس از لحظه ای ترکیب حاصله تولید حرارت کرده و گاز فرمل با فشار از آن متصاعد می شود.
در این صورت باید ظرف را به سرعت در داخل ماشین قرار داد و تمام درها و پنجره های ماشین را به مدت 12 تا 24 ساعت مسدود نمود.
اگر حرارت و رطوبت ماشین مناسب باشد گاز بهتر اثر می کند و شانس از بین رفتن عوامل بیماری زا بیشتر است. در حرارت 38 درجه گاز فرمل قادر است به خوبی عامل بیماری پولوروز را از بین ببرد.
بعد از 12 تا 24 ساعت در ماشین جوجه کشی را باز کرده و بخار فرمل را که دارای بوی بسیار زننده ای است خارج می کنند، سپس ماشین را گرم و تنظیم نموده و تخم مرغ ها را در داخل ماشین می چینند. در برخی از تشکیلات جوجه کشی علاوه بر ماشین تخم مرغ ها را قبل از خواباندن مدتی در حدود 20 دقیقه با بخار فرمل با همان فرمولی که ذکر شد ضد عفونی می کنند و سپس در ماشین می چینند.
در ماشین های بزرگ که اغلب سری های مختلف را به فاصله چند روز در ماشین قرار می دهند عملاً ضد عفونی کردن ماشین در طی کار امکان پذیر نیست از این رو به جای ضد عفونی کردن ماشین جوجه کشی تخم مرغ ها در مراحل مختلف ضد عفونی می کنند. بدین ترتیب که در ساعت 7 و روز های 7 و 14 تخم مرغ ها را در داخل ماشین ضد عفونی می کنند.
بعد از قرار دادن ظرف محتوی پرمنگنات و فرمالین باید فوراً تمام دریچه ها را مسدود کرد و مدتی در حدود 20 دقیقه تخم مرغ ها را در معرض بخار فرمل قرار داد. در این هنگام ممکن است حرارت ماشین بالا رود. به محض اینکه جیوه حرارت سنج شروع به بالا رفتن نمود دریچه ها را باز می کنند. چون بوی بخار فرمل ممکن است سبب ناراحتب شود برای زائل شدن در آن می توان از مایع آمونیاک (نصف مقداری که برای فرمالین به کار می رود) استفاده نمود، بخار آمونیاک بوی نامطبوع و شدید فرمالین را در دستگاه جوجه کشی از بین می برد.
در بعضی از کشورها مانند اسرائیل در قسمت هچر نیز از بخار فرمل استفاده می شود. مقدار فرمل و پرمنگنات نصف مقداری است که برای انکوباتور به کار می رود. این عمل هنگامی صورت می گیرد که جوجه ها هنوز مرطوب اند. بعد از هر بخور 8-10 دقیقه دریچه ها را می بندند. اگر پنجره ها مدت بیشتری بسته باشد ممکن است جوجه ها دچار خفگی شوند.
اگر غلظت گاز زیاد باشد ممکن است سبب ورم ملتحمه چشم در جوجه ها گردد. از این رو مقدار گاز و مدت باید کاملاً حساب شده باشد.
بخور دادن جوجه ها در هچر احتیاج به دقت فراوان دارد از این رو در بیشتر کشور ها مورد عمل قرار نمی گیرد و به بخور دادن تخم مرغ ها در داخل انکوباتور اکتفا می نمایند. امروزه بیشتر در هچر از قرار دادن مایع فرمالین در داخل ماشین و تبخیر آمن استفاده می شود.