هفت موقعیت خطرناک جنین در تخم با خروج از دستگاه جوجه کشی

حالت اول : در این حالت ، سر جنین بین پاها قرار دارد . اگر چه این وضعیت در ابتدای دوره جوجه کشی طبیعی است ، اما در مقطع پایانی دوره جوجه کشی ، جنین سر خود را بالا آورده و آن را در زیر بال راست قرار می دهد . این نوع حالت قرارگیری غیرطبیعی جنین همیشه کشنده است . این حالت با بالا بودن دمای دستگاه جوجه کشی بیش از میزان طبیعی در ارتباط است .

حالت دوم : در این حالت ، سر جنین در محل انتهای کوچک تخم قرار گرفته است . این وضعیت در پنجاه درصد موارد کشنده است . کمک به جنین ها در زمان خروج از تخم ، میزان جوجه در آوری را افزایش می دهد .

حالت سوم : در این حالت ، جنین سر خود را به جای بال راست ، در زیر بال چپ قرار داده است . قرار گرفتن جنین در چنین حالتی تقریبا همیشه مرگ آور بوده و این حالت با سوء تغذیه در مرغان مادر در ارتباط است . دمای بالای دستگاه جوجه کشی یا چرخش نامناسب تخم ها در طی دوره جوجه کشی نیز در ایجاد این حالت نقش دارند .

حالت چهارم :  در این حالت ، بدن جنین در حول محور طولی تخم می چرخد و در نتیجه سر جنین از اتاقک هوایی تخم دور شده و در ناحیه جانبی تخم قرار می گیرد . چون نوک جوجه از اتاقک هوایی تخم دور است لذا مرحله انتقال به شکل تنفسی ریوی انجام نشده و در صورت عدم کمک به جوجه برای خارج شدن از تخم ، قرار گرفتن در این حالت اغلب کشنده است .

حالت پنجم :  این حالت زمانی روی می دهد که پاها در بالای سر قرار گرفته اند . به علت قرار گرفتن جنین در چنین حالتی ، پاها امکان لگد زدن (Kick) به محل مناسبی از پوسته تخم را نداشته و در نتیجه جوجه ، بدون قدرت پاها ، توانایی شکستن پوسته و خروج از تخم را نخواهد داشت . در این حالت نیز بدون کمک خارجی ، قرارگیری غیرطبیعی جنین منجر به مرگ آن می شود .

حالت ششم : در این حالت ، سر جنین به جای قرار گرفتن زیر بال راست ، روی آن قرار دارد ، این شکل قرارگیری جنین هر چند غیرطبیعی بوده و با مشکل همراه است ، اما امکان تفریخ و خروج جوجه از تخم وجود دارد .

حالت هفتم : این حالت زمانی روی میدهد که جنین کوچک بوده و یا شکل تخم کروی باشد . در چنین حالتی جنین برخلاف جهت قرار گیری طبیعی و به صورت عرضی در درون تخم قرار داشته و سر آن مجاور اتاقک هوایی تخم است . قرار گرفتن جنین در چنین حالتی نیز اغلب مرگ آور است .

اصول جفت گیری مرغ عشق برای نتیجه گیری بهتر در جوجه کشی

با قرار دادن پرنده نر در کنار مرغ عشق ماده ، نمی توان از جفت گیری آن ها اطمینان حاصل نمود . گاه پرنده نر و ماده با یک دیگر دوست شده ،  اما حاضر به جفت گیری با یک دیگر نمی شوند . بسته به خصوصیات مرغان عشق شما و گوشه گیر بودن یا اجتماعی بودن ایشان ، زمان جفت گیری مرغ عشق تفاوت می نماید .

صاحبان گرامی بایستی اغذیه مناسب ، أب زلال، وسایل بازی  و محیطی ساکت را برای مرغان عشق فراهم نموده و منتظر واکنش ایشان به یک دیگر باشند . علاوه بر موارد مزبور ، صاحبان محترم با انتخاب جفت مناسب (حدود یک سال سن داشته باشند ) ، کاهش تنش ، استفاده از یک جفت مرغ عشق دیگر (جهت تحریک و بروز رفتارهای تولید مثلی) و افزایش تدریجی طول دوره نوردهی ، می توانند به نتیجه بهتری در جفت گیری مرغ عشق دست یابند. سعی نمایید ،

جهت افزایش قدرت باروری در مرغان عشق نر، به تغذیه ایشان با مکمل های مولتی ویتامین - مینرال ( خصوصا ویتامین های E و  D) ، جوانه گندم و تخم کتان اقدام فرماید. همچنین جهت تشخیص جنسیت مرغ عشق می تواننید به بخش مقالات مرتبط در پایین همین صفحه مراجعه کنید.

گاه مواردی چون انبوه بودن پرهای ناحیه مخرج ، لق بودن نشیمنگاه ( عدم امکان جفت گیری مطلوب ) ، تغذیه نامناسب ، عفونت تخمدان یا مجرای تخم بر ، تومورهای دستگاه تناسلی و اختلالات ارثی ، موجب نطفه دار نشدن تخم ها می گردند . توجه نمایید که جدا از بیماری ها و عوامل ژنتیکی ، گاه به سبب عواملی چون تنش ، لانه تخم گذاری نامناسب ، قفس نامطلوب و هم چنین آب و غذای ناکافی ، با وجود جفت گیری میان مرغان عشق ، از تخم گذاری خبری نخواهد بود.

پس از آن که مرغان عشق به یک دیگر عادت نمودند ،  در صورت آن که هم دیگر را به عنوان  جفت پذیرفته باشند ، به جفت گیری خواهند پرداخت . در وهله نخست ، پرنده نر سعی می نماید تا خود را به مرغ عشق ماده نزدیک نموده و به تغذیه دهانی وی بپردازد . گاه نیز مرغ عشق نر ، اقدام به خودآرایی متقابل نموده یا پای خویش را روی پرهای دم پرنده ماده قرار می دهد . در هر صورت ، تلاش های اولیه پرنده نر با دوری و پرخاش ملایم مرغ عشق ماده روبرو می شود . سرانجام با تلاش مداوم پرنده نر ، مرغ عشق ماده آمادگی لازم را یافته و در مقابل تحریکات جنس نر ، تسلیم می گردد . در این هنگام ، پرنده ماده با دو پای خویش روی نشیمنگاه نشسته ، بدن خود را خم نموده و دم خویش را بالا می دهد . بدین ترتیب ، پرنده نر از آمادگی جنس ماده جهت جفت گیری آگاه می گردد . در ادامه ، مرغ عشق نر با دو پای خود روی پشت پرنده ماده سوار شده و پس از تثبیت ، آلت تناسلی خود را با عضو تناسلی پرنده ماده مماس می نماید . جفت گیری مرغ عشق ، زمان کوتاهی داشته و پس از پایان آن ، پرنده ماده نشیمنگاه را ترک می نماید . چنان چه مرغ عشق ماده آمادگی داشته باشد ( نزدیک به دوره تخم گذاری ) ، چندین بار در طول روز به جفت گیری می پردازد . در نهایت ، مرغ عشق ماده به لانه تخم گذاری پناه خواهد برد .

یکی از نشانه های جفت گیری صحیح مرغ عشق فضولات پرندگان ماده است که پیش از شروع تخم گذاری ، آبکی و زیاد شده و به علاوه پرندگان مزبور، دچار لرزش شدیدی می شوند .

پس از تخم گذاری پرنده جهت جوجه کشی می توان از روش طبیعی و با خوابیدن پرنده روی تخم ها و یا از روش مصنوعی و با استفاده از دستگاه جوجه کشی اقدام به جوجه کشی مرغ عشق نمود. دوره جوجه کشی میغ عشق در حدود 18 تا 20 روز بوده و پس از بیرون آمدن جوجه ها از تخم می بایست تا حدود 3 روز جوجه ها را با آب و شکر تغذیه نمود تا انرژی لازم برای ادامه حیات را داشته باشند.

پارامترهای مهم در جوجه کشی فنچ با دستگاه جوجه کشی

اولین و مهم ترین پارامتر در جوجه کشی فنچ ، تامین دمای مناسب است . جنین تنها در محدوده درجه حرارتی محدودی رشد می کند . رشد جنین در درجه حرارت بالاتر این محدوده ، سریع تر و در درجه حرارت های پایین تر این محدوده ، آهسته تر است . درجه حرارت خارج از محدوده ( حتی تنها یک درجه سانتی گراد ) به مرگ جنین منجر می شود . اگر دمای دستگاه جوجه کشی کمی بالا بوده و جنین با سرعت بیش از حد رشد کند ، احتمالا برای خروج از تخم بسیار ضعیف خواهد بود و حتی در صورت تفریخ نیز به احتمال زیاد خواهد مرد زیرا رشد سریع جنین ، آن را به بروز ناهنجاری فیزیکی مستعد می کند و ضمنا محتویات کیسه زرده نیز به طور کامل به داخل شکم جوجه منتقل نمی شود ( در شرایط عادی باقی مانده کیسه زرده قبل از تفریخ تخم به داخل بدن جنین کشیده می شود و به عنوان منبع انرژی و مواد مغذی برای ساعات و حتی تا روز اول و شاید دوم زندگی ایفای نقش می کند ) . از طرف دیگر اگر دمای دستگاه جوجه کشی پایین باشد ، جنین بیش از حد به آرامی رشد می کند و این موضوع سبب تاخیر در تفریخ تخم و همچنین ظاهر فیزیکی غیر طبیعی جوجه فنچ می شود .

بنابراین جنین باید فقط در درجه حرارت مناسب رشد یابد تا از قدرت بقاء خوبی برخوردار گردد .

تامین رطوبت مناسب ( به ویژه در ثلث اول دوره جوجه کشی فنچ ) بسیار مهم است . رطوبت نسبی بین 50 تا 60 درصد برای محل استقرار تخم های فنچ مناسب است . کمبود بیش از حد رطوبت سبب خشکی جنین می شود که به نارسایی کلیه و توقف رشد ، منتهی خواهد شد . به همین ترتیب اگر رطوبت ماشین جوجه کشی بیش از حد بالا باشد ، کیسه هوایی موجود در انتهای پهن تخم فنچ کوچک خواهد بود که در صورت کوچکی بیش از حد به مرگ جنین در اواخر دوره جوجه کشی فنچ منجر می شود و اگر هم جوجه از تخم خارج شود ممکن است دچار مشکل پیدا بودن کیسه زرده و ناهنجاری های فیزیکی دیگر باشد . پیدا بودن کیسه زرده در جوجه تازه متولد شده ، مشکل زا است و مستعد ابتلا به عفونت است .

عامل مهم سوم در جوجه کشی فنچ ، جلوگیری از چسبیدن محتویات تخم پرنده به داخل پوسته آن است . در طی مدت جوجه کشی طبیعی ، پرندگان پدر و مادر به طور متوسط هر 35 دقیقه یک بار تخم ها را می گردانند و برای جوجه کشی مصنوعی در دستگاه جوجه کشی نیز این عمل به شکل صحیح و روزانه 5 تا 8 بار انجام شود . نچرخاندن کافی تخم ها به مرگ جنین منجر می شود .

4 ترفند ساده برای جوجه کشی بهتر با دستگاه جوجه کشی خانگی

مهم نیست دستگاه جوجه کشی جدید یا قدیمی دارید و یا از دستگاه جوجه کشی خارجی یا ایرانی استفاده می کنید حتی اگر با تجهیزات ابتدایی درخانه خودتان دستگاه جوجه کشی ساخته اید با مطالعه و به کارگیری این چند ترفند ساده ، جوجه کشی لذت بخشی را در خانه تجربه کنید .

 

شاید بارها این ترفند ها را شنیده یا خوانده باشید ولیکن در این مقاله به اهمیت این موارد برای جوجه کشی موفق اشاره داریم.

 

1 – محل قرار گیری دستگاه جوجه کشی جایی باشد که ثبات دما و رطوبت داشته باشد ، مثلا داخل آشپزخانه یا اتاق های منزل ( دقیقا همان جاهایی که انسان برای زندگی راحت است. ) بارها شاهد بودیم افرادی که بازدهی کمی از جوجه کشی شان داشته اند مکان های نامناسبی را برای نصب دستگاه انتخاب کرده اند .

مکان های نامناسب مانند : انباری ها، پارکینگ، تراس و ایوان ساختمان ها و یا راهرو ها و خرپشته پشت بام ها و ...

 

حتی اگر دستگاه جوجه کشی خانگی حرفه ای دارید انتخاب مکان مناسب جهت نصب دستگاه جوجه کشی موجب می شود تا مصرف برق دستگاه کم تر شود

 

2 – تخم های آلوده به فضولات را درون دستگاه جوجه کشی قرار ندهید و با دستمال خشک و زبر تخم ها را قبل از ورود به دستگاه جوجه کشی تمیز کنید. ضدعفونی دستگاه جوجه کشی پس از پایان هر دوره جوجه کشی ضروری است. برای ضدعفونی دستگاه می توانید مقداری الکل سفید و یا بتادین را با آب رقیق کرده و داخل کابین ماشین جوجه کشی اسپری نمایید.

 

 

توجه کنید پس از ضد عفونی دستگاه بوی مواد شیمیایی ندهد

 

3 – تخم های بی نطفه را در روز دهم جوجه کشی از ماشین جوجه کشی خارج کنید . بهترین راه تشخیص تخم مرغ نطفه دار نوربینی یا کندلینگ است . برای این کار کافی است تا تخم مرغ ها را در محیطی تاریک به یک چراغ قوه نزدیک کنید و از تشکیل رگه های خونی داخل تخم مرغ مطمئن شوید . وجود تخم های خراب و بی نطفه علاوه بر اشغال فضای دستگاه می توانند موجب تولید گازهای مضر برای سایر جنین های درحال رشد باشند.

 

 

نوربینی (کندلینگ) می تواند تا 10 درصد در افزایش بازدهی جوجه کشی شما تاثیر مثبت داشته باشد

 

4 – در زمان هچر ( 3 روز پایانی ) که جوجه ها مشغول خروج از پوسته تخم هستند به هیچ عنوان درب ماشین جوجه کشی را  باز نکنید . مطمئن باشید که برای جوجه های تازه از تخم خارج شده هیچ اتفاقی نخواهد افتاد . آن ها به اندزه کافی ذخیره غذایی در زرده دارند و رطوبت دستگاه به مقداری است که جوجه ها آب بدن را از دست ندهند .

جوجه ها قبل از خروج از تخم نیاز به انرژی زیادی برای شکستن پوسته دارند و هر بار شوک حرارتی می تواند جوجه ها را ضعیف کند و جوجه ها در اثر تمام شدن اکسیژن داخل کیسه هوای تخم تلف شوند .

بهترین زمان خروج جوجه ها معمولا 24 الی 36 ساعت پس از تولد است .

 

هر بار باز و بسته کردن درب دستگاه در هنگام تولد می تواند تعدادی از جوجه ها را  قبل از تولد از بین ببرد

مراقبت از تخم نطفه دار پیش از انکوباسیون

۱- در صورت پرورش پرنده در قفس بلدرچین یا روی بستر ، تخم ها را در ۲ تا ۳ نوبت در روز جمع آوری نمائید. این امر از ترک خوردن پوسته  تخم ها جلوگیری خواهد کرد.

۲- تخم ها را با دقت فوق العاده ای جابجا کرده ، پوسته تخم های بلدرچین نازکتر از پوسته تخم مرغ های معمولی است .

۳- تخم های جمع آوری شده پیش از انکوباسیون را بایستی در جای خنک با دمای ۱۴ تا ۱۷ درجه سانتی گراد و با رطوبت ۷۰ درصد نگهداری  نمود.

  ۴- حداکثر مدت نگهداری تخم ها ۷ روز بوده ، چرا که قابلییت جوجه درآوری پس از آن به مقدار زیادی کاهش می یابد.

  ۵- در صورتی که نیاز است تخم ها برای مدت طولانی تری نگهداری شوند باید آنها را با یک کیسه پلاستیکی ، پی وی سی ، محفوظ نگهدارید، زیرا سبب خشک نشدن محتوای تخم می شود.

نکات مهم در پرورش بلدرچین

1- سعی کنید گله های مولد پرورش بلدرچین را درون قفس های استاندارد و درجه یک نگهداری کنید تا تخم های تولید شده  کمتر در معرض  آلودگی قرار گیرند و آمار تخمهای سالم و تمیز بیشتر  شود و گله کمتر دچار بیماری شود.

2- تخمهای جمع آوری شده را بیشتر از 7 روز نگهداری نکنید.

3- دمای محیط نگهداری تخمها زیر 20 درجه باشد و کمتر از 16 درجه هم نباشد. ( برای نگهداری کوتاه تا 7 روز)

4- حداقل هفته ایی یک بار به گله مولد مولتی ویتامین داده شود تا آمار هچ بیشتر و جوجه های تولید شده سالم تر باشند.

5- دمای مناسب در دوران ستر 37.7 می باشد و در دوران هچر 37.2 می باشد.

6- رطوبت مناسب در زمان ستر 60 تا 65 درصد می باشد و در زمان هچر 70 تا 75 درصد می باشد.

7- دمای سالن نگهداری گله های مولد از 28 درجه بالاتر نرود و زیر 18 درجه هم نیاید.  بهترین دمای سالن بین 20 تا 24 درجه می باشد.

8- محیط نگهداری گله همیشه آرام و تهویه به خوبی انجام گردد و هیچگونه استرسی به گله وارد نشود چون هم دچار کاهش تولید تخم و هم بی نطفه دار بودن آنها می شود.

9- جوجه های یک روزه بلدرچین را در بستر با کفپوش مقوای آج دار نگهداری کنید.

10- بهترین مدت نگهداری گله تخم گذار 6 تا 12 ماه می باشد.

نگهداری از جوجه بوقلمون ها در روزهای اولیه پس از تولد

در هفته اول، تمام امکانات و شرایط، آماده ی نگهداری از جوجه بوقلمون ها می شوند. انها در جعبه های مقوایی مخصوص وارد می شوند و باید در زیر دستگاه مادر در محدوده ی داخلی دیوار مقوایی وارد شوند. این عمل با دقت و صرف زمان کافی انجام می شود. جوجه ها با استفاده از دو دست جابجا شده و نباید یکدفعه و همه با هم زیر دستگاه ریخته شوند. توصیه می شود در این زمان جوجه ها شمرده شده و تعداد تلفات ثبت شود. در خلال هفته اول حرارت قسمت حاشیه ی دستگاه مادر مصنوعی باید محدود 32 تا 33 درجه و حرارت محیط اطراف در حد 20 درجه ی حرارت به دفعات مختلف در روز مخصوصاً در خلال هفته ی اوب باید کنترل گردد.

یکی از نکات مهم در پرورش بوقلمون دقت در وضعیت جوجه ها در روز های اولیه ی پس از تولداست. جوجه ی هر پرنده ای خصوصیات  مخصوص به خود را دارد. به نظر میرسد جوجه ی بوقلمون از هوش کافی برخوردار نیست بعضی از جوجه ها نمی توانند دانخوری و آب خوری را پیدا کنند. بعضی از جوجه ها نمی توانند گرمای مادر مصنوعی را درک کنند و از آن دور می شوند. بنابراین لازم است پرورش دهنده مخصوصاً در روز اول جابجایی جوجه ها از ماشین جوجه کشی به سالن پرورش بسیار دقت نماید. جوجه هایی که شرح انرا ذکر نمودیم باید شناسایی و  کمک شوند. در غیر این صورت تلف می شوند. برای جلوگیری از چنین وضعیتی باید به توصیه های زیر عمل شود.

1-    برای جلوگیری از پخش شدن جوجه ها و دور شدن از دستگاه مادر مصنوعی، حتماً از گارد جوجه استفاده کنید.

2-    تعداد آبخوری و دانخوری به اندازه ی کافی بوده و آنها را به صورت یکی در میان مستقر کنید.

3-    ترتیبی اتخاد نمائید تا لامپ های روشنایی کوچکی، محوطه ی دانخوری و آب خوری را کاملاً روشن نماید.

4-    قطعات کوچکی از اشیاء براق، مانند دانه های تسبیح به رنگ قرمز، زرد و سبز روی خوراک جوجه ها جهت جلب توجه آنها به خوراک، بریزید (اندازه ی این قطعات باید به قدری بزرگباشد که جوجه ها نتوانند آنها را ببلعند. در ضمن بعد از یکی دو روز از دانخوری حذف شوند)

5-    در روز اول مقداری دان جوجه در خارج و اطراف دانخوری بریزید.

6-     در صورت مشاهده ی جوجه ایکه در یک مکان ثابت ایستاده و جیک جیک می کند، آ را به زیر دستگاه مادر مصنوعی و به سمت آبخوری و دانخوری هدایت کنید.

7-    در صورت مشاهده ی جوجه ای که در یک مکان ثابت ایستاده و با چشمان بسته جیک جیک می کند، حتما آن را مجبور کنید تا آب بنوشد. سپس با یک قلم ماژیک (ترجیحاً آبی رنگ) پشت جوجه را علامت بزنید و آن را به دفعات تا برگشتن به حالت طبیعی زیر نظر گرفته و کمک کنید.

8-    اگر جوجه ها گرمای کافی نداشته باشند به طرف یکدیگر رفته، زیر هم می روند و تغذیه را رها می کنند. به گرمای مناسب جوجه ها توجه خاصی داشته باشد.

با کسب تجربه و مشاهده ی وضعیت جوجه ها، یک پرورش دهنده ی بوقلمون با نگاهی ساده می تواند متوجه شود آیا دمای زیر دستگاه مناسب است یا خیر؟

اگر جوجه ها تمایل به جمع شدن در زیر دستگاه مادر و در قسمت وسط آن را دارند، این عمل نشان دهنده ی سرما است. وقتی از مرکز دستگاه دور شده و در حاشیه ی خارجی باشند. نشان دهنده ی گرمای بیش از اندازه می باشد. زمانیکه جوجه ها به صورت یکنواخت در زیر و حاشیه ی دستگاه پراکنده هستند نمایانگر محیط مناسب و گرمای مطبوع است. در روزهای اول بر روی بستر در نزدیکی دستگاه مادر، تکه های بزرگتی از مقوا یا کاغذ تمیز قرار داده شده و روی آنها مقداری دان جوجه، برای عادت پذیری آنها ریخته می شود. با ازای هر 100 قطعه جوجه دو عدد دان خوری یک متری، منظور می شود، آب خوری ها و دان خوری ها یه صورت یکی در میان و یکنواخت مستقر شوند. در ورودی سالن پرورش، ظرف مناسبی حاوی محلول ضد عفونی (گندزدایی) به منظور جلوگیری از داخل شدن عوامل بیماری زا قرار گیرد.

روش های کاربردی تشخیص جنسیت فنچ

در خصوص روش های تعیین جنسیت فنچ ها و تشخیص پرنده های نر و ماده ، گونه های مختلف فنچ به سه گروه مختلف تقسیم بندی می شوند :

1 . گونه های دارای دو شکل جنسی متمایز : در این گونه ها امکان تشخیص جنس نر و ماده با مشاهده چشمی آن ها وجود دارد . جنس نر  این گونه ها به طور معمول از جنس ماده پر جنب و جوش تر و خوش آب و رنگ تر است .

2 . گونه های دارای دو شکل جنسی متمایز در فصل تولید مثل : در این گونه ها فقط در فصل تولید مثل و هنگام پرورش فنچ امکان شناخت دو شکل جنسیتی متمایز وجود دارد . مثلا در سهره توت فرنگی ( Red Avadavat ) و بافنده نارنجی ( Orang Weaverr ) فقط در فصل تولید مثل ، شکل ظاهری پرنده نر و ماده تفاوت می کند و از این رو تشخیص جنسیت در پرنده های غیر مولد که هنوز تولید مثل را شروع نکرده اند ، غیر ممکن است .

3 . گونه های فاقد دو شکل جنسیتی متمایز : در بسیاری از گونه های فنچ از جمله فنچ اجتماعی ، فنچ جغدی و فنچ ادویه ، شکل ظاهری پرنده  نر و ماده حتی در طول فصل تولید مثل نیز مشابه بوده و فاقد هر گونه تفاوت مورفولوژیکی است . در این فنچ ها امکان تشخیص پرنده های نر و ماده با مشاهده چشمی آن ها وجود ندارد .

روش های تشخیص جنسیت فنچ های فاقد دو شکل جنسی متمایز

برای تشخیص جنسیت فنچ های فاقد دو شکل جنسی متمایز از جمله فنچ جامعه و فنچ جغدی ، نکاتی مانند تفاوت در آواز خواندن ، معاشقه و رفتار آشیانه سازی ممکن است به عنوان سرنخی برای تعیین جنسیت فنچ ها مورد استفاده قرار گیرد . پرنده های نر معمولا سر و گردن خود را به تناوب و به شکلی خاص که رفتار جسورانه و حالت تهاجمی آن ها را نشان می دهد ، بالا می گیرند در حالی که این رفتار در پرنده های ماده مشاهده نمی شود .

در اغلب گونه های فنچ ، هر دو پرنده نر و ماده جیر جیرهای ساده دارند اما فقط پرنده نر آواز طولانی و ماهرانه می خواند . آواز خواندن ماده ها کوتاه تر بوده و اغلب صدایی نرم تر از پرنده نر دارد . ولی آواز پرنده نر طولانی تر ، استادانه تر و اغلب همراه رقص است . پرنده های ماده در گونه های منقار مومی گوش بنفش ( violet – eared waxbill ) ، گرنادیر ارغوانی ( purple grenadier ) و فنچ ملبا ( melba finch ) نیز مانند پرنده نر آواز می خوانند و از این رو در این سه گونه فنچ ، از آواز پرنده نمی توان به جنسیت آن پی برد . اما در سایر گونه های فنچ از این شیوه می توان برای تعیین جنسیت فنچ ها بهره برد . آواز فنچ های گورخری از تکرار و ترکیب صداهایی شبیه بییپ یا مییپ تشکیل شده است . صدای پرنده های ماده از تعداد کمی آواهای در هم تشکیل می شود . پرنده های نر معمولا زودتر از ماده ها توان آواز خواندن را کسب می کنند ، از یک صدای منظم بلند استفاده می کنند و ریتم آواز خوانی آن ها نیز پیچیده تر است .

برای تشخیص جنسیت فنچ های فاقد تفاوت ظاهری ، پیشنهاد  می شود که گروهی از این فنچ ها در یک قفس مناسب رها سازی شده و به طور دقیق و با صبر و حوصله ، مورد مشاهده قرار گیرند و هر پرنده ای که رفتارهای نرینه مانند آواز طولانی همراه رقص ، معاشقه و ... را بروز داد ، گرفته شده و حلقه پا برایش نصب شود تا شناسایی آن برای همیشه و به آسانی امکان پذیر گردد . متذکر می گردد که گاها بعضی از نرها به نرهای دیگر ابراز عشق کرده و آن را دنبال می کنند . از این رو پرنده ای که توسط پرنده نر دنبال می شود ممکن است الزاما یک پرنده ماده نباشد و نباید با تشخیص آن به عنوان پرنده ماده دچار اشتباه شد . نکته قطعی دیگر این است که پرنده ای که تخم بگذارد حتما ماده است . توجه شود که به طور معمول پرنده ماده بدون وجود پرنده نر تخم گذاری نمی کند . اما در صورت نگه داری یک عدد فنچ ماده یا یک جفت فنچ ماده به ندرت ممکن است بدون حضور و تحریک پرنده نر تخم گذاری صورت پذیرد که چنین تخمی قطعا نابارور است .

نقش بلدرچین ژاپنی در صنعت پرورش بلدرچین ایران

پرورش بلدرچین در ایران از اواخر دهه 50  در شهر های مرکزی ایران بخصوص استان یزد آغاز و در اواخر دهه 60 پرورش این پرنده خاص در  استان های تهران و اصفهان رونق گرفت، تنها نژاد بلدرچین رایج در ایران که جهت تولید گوشت بلدرچین و تخم بلدرچین (نژاد دو منظوره) تا به امروز به صورت صنعتی و حرفه ای کاربرد داشته بلدرچین نژاد ژاپنی (coturnix quail japonica)  می باشد.

این بلدرچین در آسیا، اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا به طور طبیعی به نام علمی Common quail زیست می کند که در نوع پرورشی رایج به صورت انتخابی اصلاح نژاد مختصری صورت گرفته است. از جمله علل مقبولیت این نژاد از بلدرچین مقاومت بالا نسبت به شرایط محیطی گوناگون و بیماری ها می باشد، استفاده هم زمان از یک بلدرچین به عنوان تخمگذار، مولد و یا گوشتی باعث شده تا جایگاه خود را در میان انواع نژاد بلدرچین حفظ نماید.

بلدرچین های ژاپنی در چند سویه مختلف از نظر رنگ پرها موجود می باشند، که تفاوت چشمگیری به طور علمی وعملی در پرورش و میزان بازدهی اقتصادی آنها از نظر ضریب تبدیل، میزان تخمگذاری و طول عمر مشاهده نمی شود، و گاهاً دیده شده که به علت نا آشنایی مردم بلدرچین ژاپنی با رنگ سفید را به عنوان نژاد وایت کانادایی یا ... با قیمت بالاتر در بازار فروخته اند

مقاومت بالا، بلدرچین ژاپنی را در طول پرورش بلدرچین از مصرف هر نوع واکسن و آنتی بیوتیک در شرایط معمول مصون نگه داشته و باعث شده تا به عنوان محصولی سالم و ارگانیک در سبد غذایی  مردم جای داشته باشد.

آیا مرغ عشق ها می توانند حرف بزنند؟

چنان چه تنها از یک مرغ عشق نگهداری می نمایید ، جهت آموزش حرف زدن پرنده نیاز به صرف وقت و زمان کمتری دارید . زیرا ، پرندگانی که با جفت خود و یا به صورت گروهی نگهداری می شوند ، علاقه چندانی به یادگیری کلمات آموزش داده شده نشان نمی دهند . فارغ از جنسیت مرغ عشق در صورتی که قصد دارید از مرغ عشق خود یک پرنده سخنگو بسازید ، سعی کنید تا حد امکان در قفس پرنده ، از آینه و انواع اسباب  بازی ها کمتر بهره گیرید . زیرا ، مرغ عشق با مشاهده تصویر خود در آینه ، تصویر مزبور را هم قفسی خویش فرض می نماید . این پدیده ، سبب درگیری ذهنی پرنده می شود . از سوی دیگر ، اسباب بازی های رنگارنگ موجب سرگرمی مرغ عشق و کاهش قدرت فراگیری وی می گردند . سعی کنید جهت آموزش سخنوری ، از جوجه های کم سن و سال استفاده نمایید . طوطی سانان در این سنین ، علاقه و استعداد فراوانی جهت یادگیری کلمات مختلف از خویش بروز می دهند .

جهت شروع آموزش ، از یک عبارت ساده و کوتاه ( همانند نام پرنده ) ، استفاده کنید . عبارت مزبور را به آرامی ادا نمایید تا مرغ عشق آن را فرا گیرد . برخی از صاحبان پرندگان زینتی ، به مرغ عشق خود می آموزند تا یک سری جملات را به شکل سریع و ناواضح ادا نمایند . خوانندگان محترم سعی نمایند تا از شیوه اخیر اجتناب نموده و به آموزش اصولی اقدام فرمایند . همواره عباراتی را که قصد دارید آموزش دهید ، به آرامی و با تاکید زیاد بیان نمایید . پرندگان ، کلماتی را که با تاکید خاصی بیان می شوند ، سریع تر از سایر عبارات می آموزند . تلاش نمایید هنگام آموزش یک عبارت به مرغ عشق ، حس خاصی را در وی برانگیخته کنید . برای نمونه صبح هنگام با برداشتن پوشش قفس ، از عباراتی چون « صبح بخیر » یا « سلام » بهره گیرید . هنگام ترک مکان قرارگیری مرغ عشق نیز ، از عبارت « خداحافظ » استفاده کنید . همواره در موقع قرار دادن ظرف آب یا غذا در قفس پرنده ، از عباراتی چون « غذا می خوری ؟ » یا « آب می نوشی ؟ » بهره جویید . چنان چه همراه با برانگیختن یک حس خاص در پرنده ، از عبارات ویژه نیز استفاده کنید ، آموزش اصولی تر و کاربردی تری خواهید داشت .

هر اندازه که مرغ عشق یک عبارت را بیشتر بشنود ، اطمینان داشته باشید که آن را سریع تر تکرار خواهد نمود . دائما عبارات خاصی را که جهت آموزش استفاده می نمایید ، تغییر ندهید . برای نمونه ، چنان چه یک روز هنگام صبح به پرنده بگویید « صبح بخیر » ، اما روز دیگر از واژه سلام بهره گیرید ، مطمئن باشید پرنده هیچ یک از دو واژه مزبور را نخواهد آموخت . دوره های آموزشی در طول روز بایستی کوتاه بوده و بین 10 تا 15 دقیقه تنظیم گردند . همواره ، در محیطی آرام به آموزش مرغ عشق اهتمام ورزید . در صورت شلوغی منزل یا روشن بودن رادیو و تلویزیون ، ممکن است حواس مرغ عشق پرت شده و فرایند آموزش به درستی محقق نگردد . البته هنگام آموزش حرف زدن به مرغ عشق ، نبایستی پرنده را منزوی کرده و از دسترس سایر اعضای خانواده دور کنید . در صورت جدا نمودن پرنده از دیگر اعضای خانواده ، احساس آرامش را از وی گرفته و بدین ترتیب ، فرآیند آموزش را نیز دچار اختلال خواهید نمود . همواره ، با صبر و آرامش با پرنده خویش رفتار نمایید . چنان چه تصور نمودید ، پرنده از آموزش خسته شده و یا خود احساس بی حوصلگی می نمایید ، بلافاصله دوره آموزشی را متوقف کنید . بدانید که مرغ عشق ، بی حوصلگی شما را درک کرده و خود نیز بدان شیوه رفتار خواهد نمود . لذا تا آن جا که می توانید ، در موقع آموزش و تربیت مرغان عشق لبخند زده و خویش را خوشحال و رضایتمند نشان دهید . اگرچه هیچ گونه تضمینی مبنی بر حرف زدن مرغ عشق وجود ندارد ، اما گاه برخی از این طوطی سانان ، رکوردهای خارق العاده ای در این زمینه از خویش برجای گذاشته اند . برای نمونه ، یک مرغ عشق در کالیفرنیای شمالی آمریکا ، بیشترین دایره واژگان انسانی را در میان تمامی جانداران حائز می باشد . این پرنده به طور تقریبی ، قادر به ادا نمودن 1728 کلمه است . یک مرغ عشق دیگر نیز که در فاصله سال های 1954 تا 1962 میلادی در انگلستان زندگی می کرد ، در دوره خویش حائز چنین رکوردی بود . هنگام مرگ ، پرنده مزبور قادر به ادا کردن 531 کلمه و 383 جمله ترکیبی بود . با ذکر موارد اخیر قصد داشتیم تا بیشتر با قابلیت سخنگویی مرغان عشق آشنا گردید .

پس از آن که مرغ عشق توانست کلمات ساده را بیان نماید ، به آموزش عبارات پیچیده تر اقدام نمایید . در مواقعی که به مکالمه با مرغ عشق نمی پردازید ، به اصوات و سخنان وی گوش فرا دهید . طوطی سانان گاهی اوقات پیش از خواب شبانه ، به تکرار کلمات آموخته شده  برای خویش می پردازند . به سبب آهستگی صدای مرغ عشق ، بایستی با دقت کامل به حرکات و  اصوات تولیدی توجه نمایید . همچنین می توانید جهت آموزش سخنوری به پرندگان مقلد ، از ضبط صدای خویش و تکرار مداوم آن برای پرنده ، بهره گیرید . در هر صورت ، چنان چه نمی توانید به صورت دائمی به آموزش مرغ عشق اقدام فرمایید ، مناسب است با ضبط صدای خویش ( همراه با ادای کلمات به صورت آرام و با تاکید ) و پخش آن در طول روز ، پرنده را یاری نمایید . البته از سویی ، تکرار مداوم صدای شما در طول روز ، موجب خستگی و کسالت پرنده می شود . لذا ، در فواصل معین بایستی صدا قطع شده و به پرنده اجازه تکرار کلمات را داد . در پایان ، در صورتی که آموزش صبورانه و طولانی مدت شما قادر به برانگیختن قابلیت حرف زدن مرغ عشق نگردید ، بایستی دوره آموزشی را متوقف نموده و از خسته نمودن خود و پرنده اجتناب ورزید . گاه به سبب سن بالا ، غیر اجتماعی بودن و یا عدم علاقه مرغان عشق ، آموزش ایشان بی فایده خواهد بود . لذا ، در صورت ان که جهت آموزش سخنوری به پرنده خویش ، وقت فراوانی صرف نموده اید ، اما نتیجه ای نگرفته اید ، پشیمان نگردید . زیرا بدین طریق ، سبب نزدیکی بیشتر مرغ عشق با خود شده و بر اهلیت وی افزوده اید .